JOVAN JOVANOVIĆ ZMAJ, Đulići, Đulići uveoci

JOVAN JOVANOVIĆ ZMAJ, Đulići, Đulići uveoci
Nakladnik DEČJE NOVINE Gornji Milanovac 1989
Ilustracije Mersad Berber, Mića Karaklajić
Tvrdi uvez s ovitkom. 263 stranice.
Format 25 x 31cm.
Knjiga je očuvana, kao nova.

“Đulići uveoci” za temu imaju: bolest voljene žene, lažnu nadu u njeno ozdravljenje, njenu smrt i nestanak djece. Tuga, bol i patnja potisnuli su raniju ditirambičnost. Umjesto kratkog stiha koji podsjeća na žubor, skakutanje ili leptirov let: “Ala je lep ovaj svet”, javit će se težak od bola i nespokoja stih: “Bolna leži,a nas vara nada ozdraviće, ozdraviće mlada! “Umjesto smrti koja predstoji voljenoj ženi on će joj ponuditi viziju života, sliku umišljenog idiličnog izleta u prirodi, na Fruškoj gori; u slikama koje su utopija njenog srca, predočavat će joj: proljeće, sunce, “u lugu slavuje”, “jagode i cvijeće”, odmaranje u hladovini, vodu sa bistroga izvora koja krepi i zdravlje vraća, penjanje na vis sa kojeg se vide polja… Ona nakon tog utješnog monologa nad svojom glavom, kao da se umorila od zamišljenog hoda i sreće, pa je sklopila oči i počela da tone u predsmrtni mir.

Jovan Jovanović Zmaj se uz Njegoša i Radičevića smatra jednom od najznačajnijih književnih predstavnika srpskog romantizma, a pored Đure Jakšića, smatra se drugim najvećim liričarem srpskog romantizma. Romantičarske ideje koje je u srpskoj književnosti započeo Branko Radičević, u pesništvu je nastavio Jovan Jovanović Zmaj, stvarajući jedne od najlepših i najmoćnijih pesama romantizma.
Prva pesma koju je Zmaj objavio bila je „Proletnje jutro“, izdata 1849. godine u Letopisu Matice Srpske. Već ta prva pesma odisala je toplinom koja će biti karakteristična i za njegovo ostalo pesništvo. Čak i kada je pevao o narodnim, patriotskim temama, njegove pesme nikada nisu bile hladne ili suviše oštre. Njegove patriotske pesme su snažne i značajne, nisu samo prazno pozivanje na ustanak ili tupo veličanje domovine i naroda.
Jednake takve su i njegove ljubavne pesme. Ljubav kao motiv za Zmaja bio je idealan, i upravo ga takvim prikazuje u svojim pesmama. Zmajeve ljubavne pesme smatraju se njegovim najboljima. Te pesme objedinjene su u ciklus pesama „Đulići“. „Đulići“ su pesme koje govore o ljubavnoj sreći. Nastale su najlepšim godinama Zmajeva života, nakon što se verio za svoju ljubav i s njom počeo da stvara porodicu.
Ali ta sreća vrlo brzo bila je ugašena. Četvero od petero Zmajeve dece umrlo je dok su još bili deca, a od žalosti je na kraju umrla i njegova žena. Nakon ovih tragedija, Zmaj je počeo da piše drugi ciklus pesma, pod naslovom „Đulići uveoci“. Za razliku od prvog ciklusa, ove pesme su elegije, veoma tužnih tematika i sjetne atmosfere. One su izražavale svu pesnikovu bol nakon gubitka porodice.
„Đulići“ su ciklus od 73 pesme s isključivo ljubavnom tematikom, objavljen u Novom Sadu 1864. godine. Po svojim karakteristikama, neke pesme iz ovog ciklusa nalikuju na istočnjačke, što ne čudi, jer se Zmaj u to vreme mnogo bavio prevodom, pa je tako prevodio i istočnjačku poeziju te nemačka orijentalistička dela. Pesme su uz to i veoma intimne, a nastajale su spontano, ovisno o pesnikovoj inspiraciji. U njima nema ničeg patvorenog, ničeg silom stvorenog ili nameštenog. Upravo ova odlika ciklus „Đulići“ čini toliko lepim i hvaljenim.
Pesme koje se nalaze u ovom ciklusu objedinjuje jedino njihova tema. Inače se razlikuju u svojoj formi, prirodi i obimu. U ciklusu imamo pesme koje se sastoje od samo jednog katrena, pa do one od četiri dvanaesterca. Dužina i forma pesama različita je poput raspoloženja i osećanja u njima, a svaka svojom formom naglašava raspoloženja koja se dele po celom rasponu – od sete do ushićenja, od mirnoće do uzbuđenja.
Ali bez obzira na osećanja koja vladaju u pesmama iz ciklusa „Đulići“, sve pesme su odmerene i pristojne. One su suzdržane i čedne, a u njima nema gotovo ni malo ekstaze i senzualnosti, nema nikakvih eksplozija strasti. Ljubav izražena u njima je krotka, smirena i plemenita, pa se često čitaocu čini kao ljupka i blaga.
Unatoč romantičarskoj prirodi, stil kojim su pesme napisane nije ni malo kičast, nije preterano kićen stilskim figurama ni moćnim izrazima. Izraz je jednostavan, baš kao i priroda ovih pesama. Iako romantičarskih karakteristika, Zmjeve pesme uvek su bile i savremene.

Postoji mogućnost preuzimanja knjige u širem centru Zagreba.
Poruka ili poziv na 098 9174 300. Slanje BOX NOW, ili TISAK.
Pogledajte i ostale moje oglase, i iskombinirajte narudžbu o jednom putnom trošku.

(124)